Sizoni y’ennaku enkulu teleeta ssanyu lyokka wabula n’olusozi lw’empapula ezizinga. Nga ebirabo bwe biwanyisiganyizibwa, bangi ku ffe twebuuza: Okuzinga empapula ziddamu okukozesebwa? Ekibuuzo kino eky’angu kitwala ebikulu ebikwata ku butonde bw’ensi. Olw’obukadde n’obukadde bwa ttani z’empapula ezizingiddwa buli mwaka, okukosebwa ku bifo ebisuulibwamu kasasiro kuba kwa maanyi. Okutegeera oba kisobola okuddamu okukozesebwa kikulu nnyo mu kusalawo obutonde bw’ensi.
Olupapula olusinga okuzinga lulabika ng’olupapula lwokka, kale lulina okuddamu okukozesebwa, nedda? Ebyembi, si bulijjo nti kyangu bwe kityo. Ebika bingi birimu ebintu ebitali bya paper nga glitter, plastic, oba ebyuma ebimaliriziddwa, ebikaluubiriza enkola y’okuddamu okukola. Ebirungo bino eby’okwongerako bifuula okuddamu okukola ebintu okusoomoozebwa, bwe kiba nga tekisoboka, ekivaako kasasiro okweyongera.
Ku ludda olutangaavu, ebirala biriwo. Ebintu ebikozesebwa mu butonde, gamba ng’ensawo z’empapula eza kitaka eza bulijjo, bisobola bulungi okuddamu okukozesebwa oba n’okuddamu okukozesebwa. Okugatta ku ekyo, okutegeera empapula ezizingibwa ezisobola okuddamu okukozesebwa kiyamba okukendeeza ku kasasiro n’okutumbula okuyimirizaawo mu nnaku enkulu. Nga bwe tugenda mu maaso n’okubbira mu mulamwa guno, tujja kwekenneenya ebiruma obutonde bw’ensi ebyetoolodde empapula ezizinga n’engeri gy’oyinza okusalawo obulungi.
Ekitundu 1: Okutegeera okuzinga empapula .
Olupapula oluzingira ki olukoleddwa mu ki?
Okuzinga empapula kiyinza okulabika ng’empapula zokka, naye kitera okubaamu ebikozesebwa ebitabuddwa. Ebimu bikolebwa mu mpapula zokka, ne bifuuka ebyangu okuddamu okukola. Wabula ebika bingi mulimu ebizigo ebizigo, ebimasamasa oba ebimaliriziddwa ebyuma. Ebirungo bino ebigattibwamu bifuula olupapula okulabika ng’olukulu ennyo, naye era lukaluubiriza okuddamu okukola ebintu.
Olupapula olwa bulijjo, olufaananako n’olukozesebwa mu nsawo z’empapula eza kitaka, okutwalira awamu lusobola okuddamu okukozesebwa. Ku luuyi olulala, okuzinga empapula n’okumasamasa oba ebyuma ebimaliriziddwa kitera obutaddamu kukola kubanga ebintu bino tebisobola kwawulwa mu kiseera ky’okuddamu okukola ebintu. Okutegeera ensengeka y’olupapula lwo olw’okuzinga kikulu nnyo okuzuula oba nga kisobola okuddamu okukozesebwa. Okulonda empapula ezizingibwa ezisobola okuddamu okukozesebwa oba okuzinga ebirabo nga bakozesa empapula nga tewali bintu bino eby’enjawulo kiyamba okukendeeza ku buzibu bw’obutonde.
Okusoomoozebwa mu kuddamu okukola empapula ezizinga .
Okuddamu okukola empapula ezizinga kiyinza okuba eky’akakodyo olw’okubeerawo kw’obucaafu. Glitter, metallic finished, n’ebizigo ebizigo bye bisinga okukola obulungi. Ebintu bino ebitali bya paper bisobola okutaataaganya enkola y’okuddamu okukola ebintu, okufuula ekibinja kyonna eky’ebintu ebiyinza okuddamu okukozesebwa mu kasasiro.
Mu biseera by’ennaku enkulu, ebifo ebiddamu okukola ebintu bitera okufuna okusoomoozebwa n’olupapula olungi olw’okuzinga olutasobola kuddamu kukozesebwa. Olupapula olutabuddwamu obuveera n’ebintu ebirala ebitasobola kuddamu kukozesebwa birina okusuulibwa, ekiyamba ku kasasiro w’okusuula kasasiro. Kino tekikoma ku kwongera ku bulabe eri obutonde bw’ensi wabula era kyonoona eby’obugagga ebyandibadde biddamu okukozesebwa singa bikwatibwa bulungi.
Okusobola okubeera n’obutonde bw’ensi, kyetaagisa okwewala ebintu bino ebizibu. Weeroboze empapula ezizingiddwa mu ngeri eya bulijjo, eddaamu okukozesebwa oba lowooza ku ky’okukozesa ebirala ng’ensawo z’empapula. Nga tutegeera okusoomoozebwa kuno, tusobola okusalawo mu ngeri ey’olubeerera eyamba okukuuma obutonde bw’ensi.
Ekitundu 2: Engeri y’okuzuulamu oba empapula ezizinga ziddamu okukozesebwa .
Ekigezo kya Scrunch .
Engeri emu ennyangu ey'okuzuula oba empapula ezizinga ziddamu okukozesebwa ye 'scrunch test.' Enkola eno ya mangu era ekola. Okukola ekigezo, kwata ekitundu ky’olupapula oluzingiddwa okinyweze mu mupiira. Singa olupapula lusigala nga lunywezeddwa, kirabika lusobola okuddamu okukozesebwa. Ku luuyi olulala, bwe kiba nga kibikkulwa oba nga tekikwata kifaananyi kyakyo, kiyinza okubaamu ebintu ebitasobola kuddamu kukola nga obuveera oba ebizigo eby’ebyuma.
Amagezi ag’omugaso:
Omutendera 1 : Ddira akapapula akatono akazingira.
Omutendera 2 : Scrunch empapula zinyweze mu mupiira.
Omutendera 3 : Weetegereze oba kisigala mu mupiira oba kibikkula.
Omutendera 4 : Singa esigala nga efunye obuzibu, ebiseera ebisinga esobola okuddamu okukozesebwa.
Okugezesebwa kuno kwa mugaso nnyo ng’otali mukakafu ku butonde bw’olupapula lw’okuzinga. Kiyamba okuzuula amangu empapula ezisobola okuddamu okukozesebwa, ekikendeeza ku bulabe bw’okufuula ekibbo ky’okuddamu okukola ebintu. Bulijjo jjukira, si mpapula zonna ezizinga nti zisobola okuddamu okukozesebwa, n’olwekyo okukola okugezesa kuno kiyinza okukuyamba okusalawo obulungi.
Ebika by’empapula ezizingiddwa eza bulijjo n’okuddamu okuzikozesa .
Si mpapula zonna ezizinga zitondebwa nga zenkana, era okutegeera enjawulo kiyinza okukuyamba okuddamu okukola obulungi. Enjawulo enkulu eri wakati w’olupapula oluzingiddwa mu ngeri eya bulijjo n’olusiigiddwa.
Olupapula oluzingiddwa mu ngeri eya bulijjo : Kuno kuliko empapula ennyangu ezitaliiko langi ng’ensawo z’empapula eza kitaka. Zino nnyangu okuddamu okukozesebwa era zirina okuba go-to choice yo bw’oba onoonya option eyamba obutonde.
Coated wrapping paper : Ekika kino kitera okubaamu glitter, ebyuma ebimaliriziddwa, oba ebizigo ebiveera. Ebyembi, ebintu bino bifuula empapula obutaddamu kukola. Glitter, naddala, bucaafu bwa maanyi mu nkola z’okuddamu okukola ebintu.
Ekitundu 3: Ebintu ebirala ebisobola okuwangaala okusinga empapula ez’ennono ez’okuzinga .
Enkola z'okuzinga ezikuuma obutonde bw'ensi .
Okukyusa okudda ku ngeri y’okuzingamu obutonde bw’ensi y’engeri ennyangu ey’okukendeeza ku kasasiro mu biseera by’okugaba ebirabo. Ekimu ku bikulu ebirala kwe kukozesa ebikozesebwa ebiddamu okukozesebwa . Okugeza, ensawo z’empapula tezikoma ku kuddamu kukozesebwa wabula era zikola ebintu bingi okusobola okuzizinga. Osobola okuziyooyoota ne sitampu, ebifaananyi, oba wadde ebintu eby’obutonde ng’ebikoola okubifuula eby’ennaku enkulu. Ekirala ky’oyinza okukola kwe kukozesa olugoye, gamba ng’engoye oba bafuta enkadde, okuzinga ebirabo —enkola eyaluŋŋamizibwa ennono y’Abajapaani eya Furoshiki . Emifaliso gino osobola okuddamu okugikozesa emirundi egiwera, ekigifuula okulonda okuwangaala.
Ebirowoozo ebiyiiya eby’okuzinga obutonde bw’ensi biba bingi. Okuddamu okukozesa empapula z’amawulire enkadde kinyuma era kya nostalgic option. Osobola okwongerako ekintu eky’obuntu ng’okozesa emiguwa oba ribiini ezikoleddwa mu biwuzi eby’obutonde. Okufuna endabika esingako okubeera ey’obutonde, lowooza ku ky’okussaamu ebintu ng’ebimuli ebikalu, ebikonde bya payini oba emiggo gya siini. Ebintu bino eby’obutonde ebiyooyoota tebikoma ku kunyuma wabula era bivundira mu biramu, ekiyamba mu bulamu obutasaanyizibwawo.
Nga olondawo enkola ezisobola okuzinga, gamba ng’ensawo z’empapula ezisobola okuddamu okukozesebwa oba emifaliso egisobola okuddamu okukozesebwa, osobola okukola ekintu ekirungi ennyo ku butonde bw’ensi. Ebintu bino eby’enjawulo byangu okusanga era ebiseera ebisinga biba bya bbeeyi okusinga empapula z’okuzinga ez’ekinnansi.
DIY okuzinga: Engeri y'okuyiiya n'okuwangaala
Bwe kituuka ku kukola emirimu gy’emikono n’ensawo z’empapula , ebisoboka tebiriiko kkomo. Ensawo z’empapula zinywevu era zisobola bulungi okufuulibwa ekirabo ekirabika obulungi. Osobola okuzisala mu bipande n’oziyooyoota ne sitampu, langi oba wadde stencils ezikoleddwa awaka. Bw’oba olina abaana, guno guyinza okuba omulimu ogw’essanyu era ogw’obuyiiya era ogubayigiriza ku by’okuyimirizaawo.
Upcycling old wrapping paper y’engeri endala ennungi ennyo ey’okubeera eco-friendly. Mu kifo ky’okusuula empapula ezizingiddwa ezikozesebwa, lowooza ku ky’okugifuula eby’okwewunda oba pulojekiti z’emikono. Okugeza oyinza okugisalako emiguwa okukola obusaale bwo oba okugisalasala okukola confetti ku bikujjuko eby’omu maaso. Okugatta ku ekyo, empapula z’okuzinga enkadde osobola okuzikozesa ng’ebintu ebikozesebwa mu kusindika oba okutereka ebintu ebiweweevu.
Ebirowoozo bino eby’okuzinga ebirabo bya DIY tebikoma ku kukendeeza ku kasasiro wabula era byongera okukwata ku birabo byo. Bw’oddamu okukola ensawo z’empapula n’okulongoosa ebintu eby’edda, oyamba mu nsi esinga okuwangaala ng’okyajaguza mu sitayiro.
Ekitundu 4: Enkosa y’obutonde bw’ensi ey’okuzinga empapula .
Obulamu bw'empapula ezizinga .
Olupapula lw’okuzinga luyinza okulabika ng’ezitaliiko bulabe, naye okukosa obutonde bw’ensi kwa maanyi okuva ku kugifulumya okutuuka ku kugisuula. Enkola eno etandika n’okukungula emiti, ekyetaagisa okufulumya empapula. Kino kivaako okutema ebibira, ekintu ekikulu ekiruma obutonde bw’ensi. Omutendera gw’okufulumya amazzi era gukozesa amazzi amangi n’amaanyi, ekivaako empewo n’amazzi obucaafu.
Mu biseera by’ennaku enkulu zokka, obukadde n’obukadde bwa ttani z’empapula ezizinga zikozesebwa era ne zisuulibwa. Mu Amerika, kiteeberezebwa nti ttani nga obukadde buna ez’empapula ezizinga n’ensawo z’okugula ebintu zisuulibwa buli mwaka. Kasasiro ono akoma mu bifo ebisuulibwamu kasasiro, ng’ebintu ebitasobola kuddamu kukozesebwa nga glitter ne metallic finishes bye bivaako okwonooneka kw’obutonde bw’ensi okumala ebbanga eddene. Okuvunda kw’empapula mu bifo ebisuulibwamu kasasiro nakyo kifulumya omukka gwa methane, omukka oguyitibwa greenhouse gas ogw’amaanyi.
Enkosa y’obutonde bw’ensi ey’olupapula lw’okuzinga esukkulumye ku kugiwa. Enkola z’okufulumya n’okusuula awamu zikola enzirukanya y’ebisasiro ekwata ku by’obugagga eby’omu ttaka era eyamba mu bucaafu. Nga tutegeera obulamu buno, tusobola okulaba obukulu bw’okusalawo okuwangaala ennyo, gamba ng’okukozesa ebintu ebisobola okuddamu okukozesebwa oba okukendeeza ku nkozesa yaffe okutwalira awamu ey’empapula ezizinga.
Emigaso gy'okuddamu okukola empapula ezizinga .
Okuddamu okukola empapula ezizinga ziwa emigaso egiwerako ku butonde bw’ensi, okutandika n’okukendeeza ku kasasiro . Nga tuddamu okukola ebintu, tukyusa kasasiro w’empapula okuva mu bifo ebisuulibwamu kasasiro, ekikendeeza ku bungi bwa kasasiro ayamba mu bucaafu bw’obutonde. Kino kikulu nnyo naddala mu biseera by’ennaku enkulu, nga kasasiro alinnya olw’okugaba ebirabo okweyongera.
Omugaso omulala omukulu kwe kukuuma eby'obugagga . Okuddamu okukola empapula kikendeeza ku bwetaavu bw’okukola empapula embeerera, ate nga kino kikekkereza emiti, amazzi, n’amaanyi. Ku buli ttani y’empapula eziddamu okukozesebwa, emiti nga 17 gye giterekebwa. Okugatta ku ekyo, okuddamu okukola ebintu kukozesa amaanyi matono bw’ogeraageranya n’okufulumya empapula empya okuva mu bikozesebwa ebisookerwako, ekivaako omukka omutono ogufuluma mu bbanga.
Okusalawo okuddamu okukola empapula ezizinga n’okulonda eby’okuzinga ebitali bya bulabe eri obutonde kiyinza okukendeeza ennyo ku kigere kyaffe eky’obutonde. Nga tukola enkyukakyuka zino entonotono, tusobola okuwaayo ku nsi esinga okuwangaala, ekirabo kimu omulundi gumu.
Ekitundu 5: Amagezi ag’omugaso mu sizoni y’ennaku enkulu esinga okuwangaala .
Engeri y'okulondamu empapula ezizinga ezisobola okuddamu okukozesebwa .
Okulonda olupapula lw’okuzinga oluyinza okuddamu okukozesebwa ddaala ddene nnyo eri sizoni y’ennaku enkulu esinga okuwangaala. Bw’oba ogula ebintu, noonya empapula ezizinga nga zikoleddwa zonna mu mpapula, nga tezirina buveera bwonna busiiga, zimasamasa oba ebyuma ebimaliriziddwa. Ebirungo bino ebigattibwamu bifuula empapula obutaddamu kukozesebwa, n’olwekyo okwewala kye kisumuluzo.
Amagezi g'okugula ebintu :
Kebera ku lupapula : Kakasa nti olupapula lw’okuzinga luwandiikiddwako nti lusobola okuddamu okukozesebwa oba okukolebwa mu bintu ebikozesebwa mu kukola ebintu ebirala.
plain and simple : londako empapula ezizinga oba kraft, nga mu ngeri entuufu esobola okuddamu okukozesebwa. Zino osobola okuziyambaza ribiini ezitakwatagana na butonde oba eby’obutonde eby’okuyooyoota.
Ensawo z’empapula : Lowooza ku ky’okukozesa ensawo z’empapula ng’eky’okuddako. Zikola ebintu bingi, ziddamu okukozesebwa era ebiseera ebisinga zisobola okuddamu okukozesebwa.
Ebiteeso bya Brand :
Wrappily : Ewa empapula ezizinga ezisobola okuddamu okukozesebwa nga zikoleddwa mu mawulire, nga zisobola bulungi okuddamu okukozesebwa oba okufuulibwa nnakavundira.
Reel Paper : Emanyiddwa olw'ebirabo byayo ebisobola okuwangaala n'obutonde bw'ensi nga bisobola okuddamu okukozesebwa 100%.
Green Field Paper Company : Ekuguse mu by'okuzinga ebirabo ebitali bya bulabe eri obutonde nga binyuma ate nga biwangaala.
Nga ogula empapula ezisobola okuddamu okukozesebwa n’okuwagira ebirabo ebiziyiza obutonde , okola kinene nnyo ku butonde bw’ensi.
Okuddamu okukozesa n'okuddamu okukola empapula ezizinga awaka .
Emu ku ngeri ennyangu ey’okukendeeza ku kasasiro kwe kuddamu okukozesa empapula ezizinga n’ensawo z’empapula. Oluvannyuma lw’okuggulawo ebirabo, zinga n’obwegendereza empapula ogiterekere mu biseera eby’omu maaso. Ensawo z’empapula osobola okuziddamu okukozesebwa okugaba ebirabo, okutereka oba wadde ng’ensawo z’ekyemisana.
Enkola z'okuddamu okukozesa : .
Teeka n’obwegendereza : flatten and fold wrapping paper okuziyiza enviiri, era otereke mu kifo ekikalu omulundi oguddako.
Upcycle : Olupapula olukadde oluzinga lusobola okukozesebwa okukola emirimu gy’emikono, gamba ng’okukola ebirabo, origami, oba okuyooyoota.
Okuddamu okukola ebintu awaka :
Kebera ebiragiro by’ekitundu : Amateeka agafuga okuddamu okukola ebintu gayinza okwawukana, kale bulijjo kebera mu nteekateeka y’okuddamu okukola ebintu mu kitundu kyo okukakasa nti empapula ezizinga zikkirizibwa.
Tegeka okuddamu okukola : Ggyawo ttaapu yonna, ribiini, oba ebintu ebitali bya mpapula nga tonnaba kuteeka lupapula mu kifo ekiddamu okukola.
Mu bufunzi
Okufuula okulonda okutawaanya obutonde n’empapula ezizinga kikulu nnyo okukendeeza ku buzibu bwaffe obw’obutonde. Nga tulonda empapula ezizinga ezisobola okuddamu okukozesebwa n’okwewala ebintu ebitali bikozesebwa nga glitter ne metallic finishes, tusobola okukendeeza ennyo ku kasasiro mu nnaku enkulu. Enkyukakyuka ennyangu, gamba ng’okukozesa ensawo z’empapula oba ebikozesebwa ebiddamu okukozesebwa, ziyamba mu biseera eby’omu maaso ebisinga okubeera ebinywevu.
Sizoni eno ey’ennaku enkulu, ka tukole kaweefube ow’awamu okulonda ebirala ebisobola okuwangaala . Lowooza ku kuddamu okukola ebintu n’okuddamu okukozesa buli we kisoboka, era kubiriza abalala okukola kye kimu. Nga tussa essira ku mpapula ezizingibwa ezisobola okuddamu okukozesebwa n’enkola z’okuzinga ebirabo ezitakwatagana na butonde , tetukoma ku kukendeeza ku kasasiro wabula n’okukuuma ensi yaffe okumala emirembe egijja.
Kale, nga bw’ozinga ebirabo byo omwaka guno, jjukira nti enkyukakyuka entonotono zisobola okuleeta enjawulo ennene. Londa mu ngeri ey’amagezi, zinga mu ngeri ey’okweyimirizaawo, era osaasaanye obubaka obw’okuyimirizaawo eri abo abakwetoolodde.
