Seensa
Haala waliigalaa dhimmoota naannoo pilaastikoota itti fayyadaman waliin .
Faalamni pilaastikii rakkoo addunyaa guddaadha. Pilaastikoota yeroo tokkotti fayyadaman, akkuma boorsaa, bakka kuufamaafi galaana keenya cufa. Isaanis manca’uuf waggoota dhibbaan lakkaa’aman fudhachuu danda’u. Yeroo kana keessatti maaykiroopilaastikiin kan cabsu yoo ta’u, kunis bineensota bosonaa fi sirna ikoo kan miidhudha. Balfi pilaastikii gaasii manaa gadi lakkifamus gumaacha. Fayyadama pilaastikii hir’isuun pilaaneetii fayyaa qabduuf murteessaadha.
Seensa boorsaa waraqaa akka filannoo itti fufiinsa qabuu fi qabatamaatti .
Borsaan waraqaa pilaastikiif filannoo guddaadha. Isaanis biyyoodhaan kan manca’anii fi kan deebi’anii fayyadamani dha. Torban keessatti uumamaan ni manca’u, haftee miidhaa geessisu hin dhiisan. Qabeenya haaromfamuu danda’u irraa kan hojjetame, akkuma mukaa, boba’aa fosiilii irratti hirkatamuu keenya hir’isuuf gargaaru. Dhaabbileen daldalaa fi fayyadamtoonni dhiibbaa naannoo gaarii fiduuf boorsaa waraqaa filachuu danda’u.
Barbaachisummaa paakeejii ikoo-fayyadamaa daldalaa fi fayyadamtootaaf filachuu .
Paakeejii eco-friendly filachuun barbaachisaa dha. Daldalaaf ammoo ilaalcha maqaa (brand perception) ni guddisa. Maamiltoonni dhaabbilee naannoodhaaf dhimmaman ni dinqisiifatu. Borsaa waraqaa fayyadamuun fayyadamtoota ikoo-dammaqinaan hawwachuu danda’a. Namoota dhuunfaaf, boorsaa waraqaa fayyadamuun kaarboonii dhuunfaa hir’isa. Itti fufiinsa kan guddisu yoo ta’u, pilaaneetii keenya dhaloota dhufuuf eeguuf gargaara. Gara boorsaa waraqaatti jijjiiruun tarkaanfii salphaa garuu bu’a qabeessa ta’e gara egeree magariisaatti fudhatamuudha.
1. Faayidaa naannoo boorsaa waraqaa .
1.1 Deebi’ee kan itti fayyadamuu fi irra deebi’amee kan itti fayyadamu .
Salphaatti deebi'anii fayyadamuu .
Borsaan waraqaa deebi’ee fayyadamuun salphaadha. Kunis daldalaa fi fayyadamtootaaf faayidaa qaba. Balfa hir’isuun itti fufiinsa ni jajjabeessa. Borsaa waraqaa deebi’anii fayyadamuu salphaadha. Isaanis gara oomishaalee waraqaa haaraatti jijjiiramuu danda’u, kunis loop deebi’ee fayyadamuudha.
Irra deebiin itti fayyadamuu danda’uu .
Borsaan waraqaa irra deebiin itti fayyadamuu danda’a. Deebi'anii fayyadamuu kee dura yeroo dachaa fayyadamuu dandeessa. Kunis balfa waliigalaa fi dhiibbaa naannoo hir’isa. Borsaa waraqaa irra deebi’anii fayyadamuun umurii isaanii dheeressuuf karaa qabatamaadha. Qabeenyaa fi anniisaas ni qusata.
1.2 Humna gadi aanaa deebi’anii fayyadamuuf barbaachisu .
Gahumsa anniisaa .
Borsaa waraqaa deebi’anii fayyadamuu boorsaa pilaastikii caalaa anniisaa xiqqaa barbaada. Kunis adeemsichi humna akka qabaatu taasisa. Faalama hojii deebi’anii fayyadamuu irraa dhufu hir’isuuf gargaara. Humna xiqqaa fayyadamuun naannoodhaaf wayya.
Dhiibbaa naannoo .
Deebi’anii fayyadamuu keessatti anniisaa gadi aanaa jechuun gaasii manaa gadi lakkisu xiqqaadha jechuudha. Kunis jijjiirama qilleensaa ittisuuf gargaara. Borsaan waraqaa kaarboonii gadi bu’uuf gumaacha qaba. Pilaastika irra boorsaa waraqaa filachuun tarkaanfii itti fufiinsa qabuudha.
1.3 Baayoo-degradeable fi Compostable .
manca’iinsa uumamaa .
Borsaan waraqaa torban keessatti uumamaan ni manca’a. Hafteen miidhaa geessisu tokkollee hin dhiisan. Kun boorsaa pilaastikii irratti faayidaa guddaa qaba. Bittingiin uumamaa naannoo qulqullina akka qabaatu gargaara.
Kompoosamtii .
Borsaan waraqaa baay’een kompostiidha. Yeroo kompostii ta’an biyyee ni badhaadha. Kunis balfa kuufama balfaa hir’isa. Borsaa waraqaa kompostii gochuun mala eco-friendly gatamuudha. Soorata gara lafaatti deebisuudhaan naannoo fayyada.
2. Faayidaa dinagdee fi qabatamaa .
2.1 turtii fi dandeettii baay’ee qabaachuu .
Cimina
Borsaan waraqaa yeroo dheeraaf kan turudha. Meeshaalee ulfaatoo osoo hin ciccirin baachuu danda’u. Kunis fedhii adda addaatiif amanamaa isaan taasisa. Akka pilaastikiitti salphaatti hin cabsan. Ciminni isaanii geejjibni meeshaalee nageenya qabu ni mirkaneessa.
Akaakuu
Borsaan waraqaa guddinaa fi akkaataa adda addaa qaba. Isaanis gurgurtaa, uffata, kitaabotaafi kanneen biroof mijatoo dha. Kun versatility itti fayyadama hedduudhaaf mijataa isaan taasisa. Bittaafis ta'e paakeejiidhaaf, barbaachisummaa hundaaf boorsaa waraqaatu jira.
2.2 Bu’a qabeessummaa baasii .
Gatiin isaa qarshii .
Borsaan waraqaa boorsaa pilaastikii caalaa xiqqoo qaala’aa dha. Haa ta'u malee, miira gatii olaanaa (premium feel) ni dhiyeessu. Kunis muuxannoo bittaa guddisa. Maamiltoonni qulqullinaa fi miidhagina boorsaa waraqaa ni dinqisiifatu.
Qusannoo yeroo dheeraa .
Borsaan waraqaa yeroo dheeraa fi irra deebi’amee itti fayyadamuu danda’u qusannaa yeroo dheeraa fida. Dhaabbileen daldalaa yeroo dachaa boorsaa waraqaa irra deebi’anii fayyadamuun maallaqa qusatu. Kunis barbaachisummaa deebi’anii bituu yeroo hunda ta’u ni hir’isa. Yeroo dheeraa keessatti boorsaan waraqaa filannoo baasii xiqqaadha.
3. Faayidaa maqaa daldalaa fi gabaa .
3.1 Ergaa Biraandii Fooyya’aa .
Hubannoo gaarii .
Borsaa waraqaa fayyadamuun hubannoo maqaa (brand perception) fooyyessuu danda’a. Maamiltoonni dhaabbilee paakeejii ikoo-fayyadamaa fayyadaman akka itti gaafatamummaa qabuutti ilaalu. Ilaalchi gaariin kun fayyadamtoota ikoo-dammaqinaan caalaa hawwachuu danda’a. Gatii magariisaa wajjin walsimsiisuun fakkii dhaabbatichaa guddisa.
maqaa balleessii negaatiivii irraa fagaachuu .
Borsaan waraqaa maqaa balleessii negaatiivii boorsaa pilaastikii irraa fagaatu. Borsaan pilaastikii yeroo baay’ee akka miidhaa naannootti ilaalama. Borsaa waraqaa fayyadamuun daldaltoonni ilaalcha gadhee kana irraa of fageessuu danda’u. Kunis maqaa gaarii maqaa daldalaa (brand) gaarii ta’e eeguuf gargaara.
3.2 Filannoo maxxansaa bal’aa .
Dhuunfachiisaa ta'uu .
Borsaan waraqaa filannoowwan haala barbaadamuun bal’aa ta’an ni dhiyeessu. Dhaabbileen daldalaa tooftaalee maxxansaa adda addaa keessaa filachuu danda’u. Kunis maqaa isaanii kalaqaan akka agarsiisan isaan dandeessisa. Dizaayinoonni aadaa ta’an boorsaa sana caalaatti hawwataa fi yaadatamuu danda’u gochuu danda’u.
Maxxansa ikoo-fayyadamaa .
Dhaabbileen daldalaa filannoo maxxansaa ikoo-fayyadamaa fayyadamuu danda’u. Inkii fi daayiiwwan bishaan irratti hundaa’an dhiibbaa naannoo xiqqeessa. Kun ammoo uumama eco-friendly boorsaa waraqaa wajjin walsima. Adeemsi maqaa (branding) itti fufiinsa akka qabus ni taasisa.
4. Borsaa waraqaa bittaaf oolu .
4.1 Filannoo naannoodhaaf mijaawaa ta’e .
Qabeenya itti fufiinsa qabu .
Borsaan waraqaa qabeenya haaromfamuu danda’u kan akka mukaa irraa hojjetama. Kunis filannoo eco-friendly isaan taasisa. Borsaa waraqaa fayyadamuun gochaalee bosona itti fufiinsa qabu ni deeggara. Tokkoon tokkoon muka sassaabameef, kanneen biroo ni dhaabatu. Marsaan kun dhiyeessii qabeenya itti fufiinsa qabu mirkaneessa.
Balfa pilaastikii hir'isuu .
Gara boorsaa waraqaatti jijjiiruun balfa pilaastikii hir’isuuf gargaara. Borsaan pilaastikii manca’uuf waggoota dhibbaan lakkaa’amu fudhachuu danda’a. Yeroo baayyee bakka kuufama ykn galaana keessatti dhumu, bineensota bosonaa miidhu. Borsaa waraqaa fayyadamuun faalama pilaastikii hir’isuu dandeenya. Kunis naannoo qulqulluu fi fayyaa qabutti nama geessa.
4.2 Nageenyaa fi turtii .
Fayyadamaaf nageenya qaba .
Borsaan waraqaa keemikaala miidhaa geessisu irraa bilisa. Kunis nyaataa fi meeshaalee biroo baatanii deemuuf nageenya isaanii taasisa. Akka pilaastikiitti summii hin gadhiisan. Kunis nageenya fayyadamaa fi naannoo mirkaneessa.
Dizaayinii jabaa .
Borsaan waraqaa akka jabaatutti kan qophaa’edha. Meeshaalee ulfaataa osoo hin ciccirin qabachuu fi geejjibuu danda’u. Turtiin kun bittaaf amanamaa isaan taasisa. Meeshaalee gurgurtaa yookiin uffata baattee, boorsaa waraqaa meeshaalee keessaniif geejjibaa eegumsa qabu ni kenna.
5. Borsaa waraqaa nyaataaf oolu .
5.1 Nageenyaa fi Insulaashinii .
summii hin qabne .
Borsaan waraqaa keemikaala miidhaa geessisu hin qabu. Kunis nyaata akka nyaatan isaan taasisa. Akka pilaastikiitti summii hin gadhiisan. Borsaa waraqaa fayyadamuun nyaanni akka hin faalamnee fi nyaachuuf nageenya qabu mirkaneessa.
Amaloota insulaashinii .
Borsaan waraqaa yeroo dheeraaf nyaata ho’a barbaadamu irratti akka turu gargaara. Amaloonni insulaashinii isaanii nyaata akka geessuuf fi kuusaniif mijataa isaan taasisa. Nyaata ho'aa ho'aa fi qabbanaa'aa qabbanaa'aa, qulqullinaa fi haaromsa nyaataa eeguu.
5.2 Eco-friendly gatamuu .
Baayoo-degradeable .
Borsaan waraqaa nyaataaf oolu uumamaan ni manca’a. Kunis dhiibbaa naannoo haalaan hir’isa. Borsaa pilaastikii caccabsuuf jaarraa fudhachuu danda’u irraa adda ta’ee, boorsaan waraqaa torban muraasa keessatti ni manca’a. Kunis filannoo itti fufiinsa qabu isaan taasisa.
salphaatti gatuu .
Fayyadamtoonni salphaatti boorsaa waraqaa kompostii gochuu ykn deebi’anii fayyadamuu danda’u. Kunis balfa kuufamaaf gumaacha akka hin goone mirkaneessa. Borsaa waraqaa sirnaan gatuun faalama hir’isuuf gargaara. Akkasumas dinagdee geengoo ta’e kan deeggaru yoo ta’u, meeshaaleen irra deebi’anii itti fayyadamanii deebi’anii itti fayyadamaniiru.
6. Hojimaata Bosonaa Itti Fufiinsa Qabu .
6.1 Oomisha Itti Gaafatamummaa .
Hojimaata Itti Fufiinsa Qabu .
Omishni boorsaa waraqaa gochaalee bosona itti fufiinsa qabu kan of keessatti hammatedha. Tokkoon tokkoon muka sassaabameef, kanneen biroo hedduun ni dhaabamu. Kunis marsaa itti fufiinsa qabu dhaabuu fi sassaabbii mukaa mirkaneessa. Uumama keessatti madaallii eeguuf gargaara. Hojimaata itti fufiinsa qabu bulchiinsa qabeenya yeroo dheeraadhaaf murteessaadha.
Fayyaa Sirna Ikoo Bosonaa .
Bosona itti fufiinsa qabu sirna ikoo bosona fayya qabeessa ta’e ni jajjabeessa. Kaarboonii qabachuuf gargaara, kaarboon daayi’oksaayidii hawaa keessaa qaba. Kunis jijjiirama qilleensaa ittisuuf gargaara. Bosona fayya qabeessa ta’e heddummina lubbu qabeeyyiiti. Gosa lakkoofsa hin qabneef bakka jireenyaa ni kennu.
6.2 Guddina Bosonaa deeggaruun .
Dhiibbaa gaarii .
Hojimaanni bosona itti gaafatamummaa qabu guddina bosona ni deeggaru. Itti fufiinsa naannoo keessatti gumaacha qabu. Muka baay’ee dhaabuun bosona guddifna. Kunis dandeettii bosonni kaarboonii xuuxuu guddisa. Qulqullina qilleensaa fi bishaaniis ni fooyyessa. Guddina bosona deeggaruun pilaaneetii kanaaf faayidaa qaba.
7. Gumaacha jijjiirama qilleensaa salphisuu .
7.1 Gaasiin manaa gadi lakkifamu hir’ate .
Kaarboonii gadi bu’aa .
Omishni boorsaa waraqaa boorsaa pilaastikii wajjin wal bira qabamee yoo ilaalamu gaasii manaa xiqqaa baasa. Kunis kaarboonii gadi aanaa ta’e argamsiisa. Adeemsi boorsaa waraqaa hojjechuu anniisaa xiqqaa fayyadama. Akkasumas qabeenya haaromfamuu danda’u kan akka mukaa irratti hirkata. Kunis hirkattummaa boba’aa fosiilii irratti hir’isa. Borsaa waraqaa filachuun gadi lakkifamuu waliigalaa hir’isuuf gargaara.
Jijjiirama qilleensaa salphisuu .
Gara boorsaa waraqaatti jijjiiruun kaarboonii addunyaa gadi lakkifamu haalaan hir’isuu danda’a. Namoonni baay’een boorsaa waraqaa yoo fayyadaman fedhiin boorsaa pilaastikii ni hir’ata. Jijjiiramni kun hamma balfa pilaastikii hir’isa. Akkasumas faalama oomisha pilaastikii irraa dhufu ni hir’isa. Borsaa waraqaa fayyadamuun jijjiirama qilleensaa salphisuuf gumaacha ni goona. Jijjiirama salphaa dhiibbaa guddaa qabudha.
8. Gorsa boorsaa waraqaa bu’a qabeessa ta’een itti fayyadamuu .
8.1 irra deebi’anii fayyadamuu fi deebi’anii fayyadamuu .
Fayyadama guddifachaa .
Deebi’anii fayyadamuu dura yeroo baay’ee boorsaa waraqaa irra deebi’anii akka itti fayyadaman jajjabeessaa. Irra deebiin fayyadamuun balfa hir’isuuf gargaara, umurii boorsaa dheeressa. Faayidaa isaanii guddisuuf karaa salphaadha. Tokkoon tokkoon irra deebiin itti fayyadamuun qabeenyaafi anniisaa qusata.
Sirnaan deebi’anii fayyadamuu .
Dhiibbaa naannoo xiqqeessuuf boorsaan waraqaa sirnaan akka deebi’u mirkaneessuu. Qajeelfama deebi’anii fayyadamuu naannoo sirnaan akka gataman ilaali. Sirnaan deebi’anii fayyadamuun boorsaa waraqaa bakka kuufama keessaa akka hin baane taasisa. Oomisha waraqaa haaraa durii irraa uumuuf gargaara.
8.2 Garmalee fe’uu fi sirnaan kuusuu irraa fagaachuu .
imimmaan ittisuu .
Qulqullina isaanii eeguuf boorsaa waraqaa garmalee hin fe’inaa. Fe’iinsi ulfaataan imimmaan fiduu danda’a, kunis umurii isaanii hir’isa. Meeshaalee ulfaatoo ta’aniif boorsaa dachaa fayyadamuu. Kunis miidhaa ittisaa fi geejjibaa nageenya qabu mirkaneessa.
Gorsa Kuusaa .
Borsaa waraqaa bakka qulqulluu fi goggogaa ta’etti kuusuun haala gaarii irra akka turuuf. Jiidhinni waraqaa dadhabsiisuu waan danda’uuf, cicciruuf akka saaxilamu taasisa. Kuusaan sirrii ta’e itti fayyadamummaa boorsaa sanaa dheeressa. Borsaan sun cimaa fi amanamaa ta’ee akka turu taasisa.
8.3 boorsaa qulqullina olaanaa qabu filachuu .
Dhimmoota Qulqullinaa .
Borsaa waraqaa qulqullina olaanaa qabu kan qabattoo cimaa qabu filachuun akka turtii fi umurii dheeraa ta’u mirkaneessuu. Borsaa qulqullina olaanaa qabu fayyadama dabalataa dandamachuu danda’a. Carraan isaan cicciruu ykn cabsuu isaanii xiqqaadha. Qulqullina irratti invastimantii gochuun raawwii fi gatii fooyya’aa ta’e mirkaneessa.
9. Gaaffiiwwan baay’inaan waa’ee boorsaa waraqaa .
9.1 Borsaan waraqaa akkamitti filannoo magariisaa ta’a?
9.2 Waraqaan pilaastikii caalaa maaliif filatama?
9.3 Erga fayyadamtanii booda boorsaa waraqaa maal ta’a?
9.4 Balfa qaphxii akkamitti hir’isuu dandeenya?
Goolaba
Cuunfaa
Borsaa waraqaa filachuun faayidaa hedduu qaba. Isaanis naannoodhaaf mijatoo, deebi’anii fayyadamuu danda’anii fi biyyoodhaan manca’uu danda’u. Borsaan waraqaa balfa pilaastikii fi gaasii manaa gadi lakkisu hir’isuuf gargaara. Barmaatilee bosona itti fufiinsa qabus ni deeggaru. Akka dinagdeetti boorsaan waraqaa baasii kan hin qabnee fi yeroo dheeraaf kan turudha. Ilaalcha maqaa (brand perception) guddisuu fi filannoo maxxansaa baay’ee fayyadamuu danda’u ni dhiyeessu.
Waamicha Tarkaanfii .
Yeroon switch gochuudha. Dhaabbileen daldalaa itti fufiinsaaf kutannoo qaban agarsiisuuf boorsaa waraqaa fudhachuu qabu. Fayyadamtoonni kaarboonii isaanii hir’isuuf boorsaa waraqaa filachuu danda’u. Waliin taanee egeree magariisaa uumuu dandeenya. Faayidaa boorsaa waraqaa hammachuu fi pilaaneetii fayya qabeessa ta'eef gumaachuu.
