Views: 0 Author: Nyatakakadzraɖoƒe ƒe Nuŋlɔla Ta Ɣeyiɣi: 2024-05-24 Dzɔtsoƒe: Teƒe
Le ƒe ʋɛ siwo va yi me la, amewo ƒe susu va nɔ nutomedzikpɔkpɔ ŋu. Nuƒlelawo kple dɔwɔƒewo siaa le nu gblẽm le lãwo kple wo nɔƒewo ŋu, wole gbesiagbe kuxiwo gbɔ kpɔnu siwo li tegbee dim. Nunyanya damawo ƒe dzidziɖedzi sia he tɔtrɔ gã aɖe va nuawo babla me, eye woƒe susu nɔ gbeɖuɖɔ kple ɖiƒoƒo dzi ɖeɖe kpɔtɔ ŋu vevie.
Le agbalẽ babla siwo li tegbee didi me la, pepakotokuwo do abe ŋgɔgbevi ene. Esi woxɔa aŋekotoku si bɔ ɖe afisiafi la teƒe ta la, wotsɔa mɔnu bubu si dze abe ɖe womegblẽa nu le nutome ŋu o ene la naa amewo. Nukatae wòlɔ̃na zi ɖeka? Wobua pepakotokuwo be wonye nusiwo gblẽa nu le lãwo ƒe agbenɔnɔ ŋu ƒe ʋiʋlilawo, eye wozãa pepa siwo woate ŋu azã yeyee kple eƒe nɔnɔme siwo gblẽna le nugbagbewo ŋu. Gake abe alesi wòle le tiatia ɖesiaɖe gome ene la, nu vovovowo li siwo ŋu wòle be woabu. Ðe pepakotokuwo nye míaƒe nutomenyawo gbɔ kpɔkpɔ ƒe atike vavã, alo ɖe wova kple woawo ŋutɔ ƒe kuxiwo ƒe hatsotsoa? Mina míaku nu me le nu nyui kple kuxi siwo le eco-packaging tiatia sia me ŋu.
Pepa kotokuwo nye nusiwo woate ŋu azã le mɔ vovovowo nu si wotsɔ pepa gbadzɛwo wɔ. Ne wozã akplo siawo zi geɖe tsɔ ƒlea nu la, woƒe lolome kple atsyã vovovowoe le wo ŋu. Woate ŋu azã wo ake eye wobua wo zi geɖe be wonye tiatia si me womezãa nu damawo le o ne wotsɔe sɔ kple plastic.
Tso nuɖuɖudzraƒewo dzi va ɖo nudzraƒewo dzi la, adzɔnu gbogbo aɖewo le pepakotokuwo me. Wonye nu vevi siwo le asitsaƒewo, si naa mɔnu si sɔ na asisiwo be woatsɔ atsɔ nu siwo woƒle la ayi teƒe bubuwo. Woƒe atsyã bɔbɔe si me kɔ la na wosɔ na nu vovovowo.
Alesi wowɔa pepakotokuwoe la lɔ afɔɖeɖe geɖe ɖe eme: pulping, molding, kple drying. Adzɔha la kpɔa agbalẽ tso atiwo me, eye wotea gbe ɖe alesi wòhiã be woawɔ avewo me nuwɔna siwo li tegbee dzi. Dɔwɔwɔa xɔa ŋusẽ geɖe, si fɔa nyabiasewo ɖe te ku ɖe eƒe dzɔdzɔmenuwo ƒe nɔnɔme bliboa ŋu.
Be woakpɔ egbɔ be woate ŋu alé wo ɖe te la, ele be pepakotokudɔwɔƒea nawɔ ɖe mɔfiame sesẽwo dzi. Esia lɔ nusiwo wogbugbɔ zãna zazã ɖe eme le afisi wòanya wɔ le eye woaɖe atike siwo gblẽa nu le ame ŋu zazã dzi akpɔtɔ le ewɔwɔ me. Ðaseɖiɖi ƒe ɖoɖowo abe Forest Stewardship Council (FSC) ene kpena ɖe ame ŋu be woaɖo kpe nuwɔna siawo dzi.
Togbɔ be pepakotokuwo gblẽna le nugbagbeviwo ŋu hã la, wo wɔwɔ ate ŋu ana woatsrɔ̃ avewo ne womekpɔ wo dzi le agbanɔamedzi me o. Nyaʋiʋlia ku ɖe woƒe nutome ƒe viɖewo dadasɔ kple nunɔamesi siwo hiã na wo wɔwɔ ŋu.
Wotrɔ asi le pepakotokuwo ŋu be woagblẽ. Dzɔdzɔmenuwɔna sia xɔa abe ɣleti ɖeka ene, si to vovo kura na ƒe alafa siwo me wòxɔa plastik be wòaɖiɖi. Ne wole gbagbãm la, woɖea aɖi ʋɛ aɖewo ko fiana, si wɔnɛ be woɖea nyaƒoɖeamenu si le tomenuwo kple ƒumelãwo ƒe lãwo ƒe agbenɔnɔ dzi la dzi kpɔtɔna.
Wotsɔa atiwo wɔa pepakotokuwo, si nye nusiwo woate ŋu azã yeyee. Avewo me nɔnɔ si li tegbee nana be nusiwo wotsɔ wɔa nuawoe la nɔa anyi ɖaa. Pepa siwo ŋu woɖo kpee la ka ɖe edzi be wogbugbɔ do atiwo, si doa alɔ tsitsi kple nuŋeŋe ƒe tsatsam.
Menye nuɖuɖu dzrowo koe pepakotoku siwo nɔa anyi didina o ate ŋu atsɔ. Tiatiawɔblɔɖe ƒe tiatia siwo woate ŋu awɔ la li, siwo ƒo adegbe be yewoƒe kpekpeme lolo ŋutɔ. Akplo siawo ate ŋu anɔ te ɖe vuvu gbesiagbe nu, si wɔnɛ be woate ŋu aka ɖe wo dzi be woazã wo le mɔ vovovowo nu.
Ne míeƒo nu tso dedienɔnɔ ŋu la, pepakotokuwo metsɔa afɔku boo aɖeke o. To vovo na plastik la, womehea afɔku siwo ate ŋu agbɔ eme vɛ o. Esia wɔnɛ be wonyea tiatia si le dedie wu, vevietɔ le aƒe siwo me ɖeviwo alo aƒemelãwo le me.
Pepa kotokuwo ƒe dzedzeme ate ŋu adze ame ŋu ŋutɔ. Woƒe atsyã bɔbɔe la sɔ nyuie kple agbagbadzedze ƒe agbagbadzedzewo. Alesi pepawo ƒe asikaka ame ŋu ƒe nɔnɔme nana nukpɔsusu si le nyonyome ŋu la nana amewo ƒe susu nɔa nu ŋu nyuie wu, eye wòtsɔa atsyɔ̃ɖoɖo ƒe asikaka nu ɖesiaɖe ŋu kpena ɖe adzɔnu ɖesiaɖe ŋu.
Pepa kotoku siwo wowɔ ɖe ɖoɖo nu nye boblodoʋuƒo si zɔna. Esi dɔwɔƒe aɖe ƒe dzesidenu kple amadedewo le wo si ta la, wowɔa dɔ abe asitelefon dzi boblodoʋuƒowo ene. Ne wozã aɖaŋutɔe la, woate ŋu ado adzɔnuawo ƒe ŋkɔ nyanya kple asisiwo ƒe nuteƒewɔwɔ ɖe ŋgɔ ŋutɔ.
Pepa kotokuwo wɔwɔ bia nunɔamesi gbogbo aɖewo. Wozãa tsi kple ŋusẽ geɖe, si ate ŋu adze abe ɖe wòtsi tre ɖe nusi wosusu be enye nusi ŋu womate ŋu awɔ naneke le o ŋu ene. Adzɔnuwo wɔwɔ ƒe ɖoɖoa gblẽa nutome ƒe afɔɖoƒe ɖedzesi aɖe ɖi.
Nusiwo wotsɔ wɔa nuawoe, siwo nye pepa, koŋue tso atiwo me. Nuwɔwɔ fũu akpa ate ŋu ana avewo natso, si agblẽ nu le lãwo kple wo nɔƒewo ŋu. Nuwɔna siwo li tegbee le vevie ŋutɔ be woaɖe ŋusẽkpɔɖeamedzi sia dzi akpɔtɔ.
Nu vevi aɖe si gblẽ le eŋue nye be pepakotokuwo nate ŋu anɔ tsi te. Nɔnɔme siwo me tsi le nana womewɔa dɔ o, si wɔnɛ be woƒe zazã dzi ɖena kpɔtɔna le nɔnɔme vovovowo me. Esia nye nusi gblẽ le eŋu si ɖe dzesi ŋutɔ ne wotsɔe sɔ kple alesi plastic te ŋu nɔa te ɖe enui.
Togbɔ be woate ŋu azãe ake hã la, menye seɖoƒe meli na pepakotokuwo zazã ake o. Ne wotsɔe sɔ kple avɔ alo avɔ akplowo la, woƒe lãme gblẽna kabakaba wu. Woƒe gbagbã le tsidzadza kple agba kpekpewo ŋkume ɖea woƒe dɔwɔwɔ dzi kpɔtɔna.
Pepa kotokuwo te ŋu xɔa asi wu plastik. Adzɔnuwo wɔwɔ ƒe gazazãwo, siwo dome nunɔamesi siwo wozã hã le, kpena ɖe asi si lolo wu ŋu. Nuƒlelawo ate ŋu akpɔe be esia nye mɔxenu ne wole tiatia siwo me gblẽa nu le nutome ŋu o ŋu bum.
Pepa kotokuwo dzraɖo bia teƒe geɖe wu le woƒe lolome ta. Nusiwo ŋu woabu le kpekpeme ŋu hã va le dɔ wɔm, vevietɔ na asitsaha siwo hiã wo le agbɔsɔsɔ gã me.
Le nusiwo gblẽ le eŋu la dada me la, ele vevie be woabu nɔnɔmetata si keke ta wu ŋu. Togbɔ be pepakotokuwo ɖea nutome kple ganyawo ƒe kuxiwo fiana hã la, nu yeyewo dodo ɖe ŋgɔ kple nuwɔna siwo li tegbee ate ŋu akpɔ nusiwo ŋu wotsi dzi ɖo siawo gbɔ. Taɖodzinuae nye be woada asɔ le afisi viɖeawo sɔ gbɔ wu nusiwo gblẽ le wo ŋu, si ana woawɔ nusiwo woatsɔ abla nu ŋutɔŋutɔe ƒe kuxia gbɔkpɔnu ŋutɔŋutɔ.
Nu yeyewo le pepakotoku ƒe nɔnɔme si nɔa anyi didina la gbugbɔm. Numekukuwo ku ɖe woƒe ŋusẽ kple tsi ƒe dɔmawɔmawɔ nyuie dzi ɖeɖe kpɔtɔ ŋu. Wole nu yeyewo, abe pepa kple bioplastics siwo wogbugbɔ zã ene, wɔm ɖekae be woana nusiwo li tegbee nanyo ɖe edzi evɔ womagblẽ nu le wo zazã ŋu o.
Nuƒlelawo lé ŋusẽ si kpɔa ŋusẽ ɖe asitsatsa ƒe nɔnɔmewo dzi la ɖe asi. Nu siwo me gblẽa nu le nutome ŋu o ƒe didi le dzidzim ɖe edzi. To pepakotokuwo tiatia me la, nuƒlelawo dea dzi ƒo na asitsalawo be woawɔ nu siwo li tegbee. Nuƒlelawo ƒe hehenana tso nusiwo woatsɔ aƒu gbe nyuie kple wo gbugbɔgazã ŋu ate ŋu ado nusiwo anɔ anyi ɖaa ɖe ŋgɔ ɖe edzi.
Dziɖuɖu siwo le xexeame katã le se dem be woatsɔ axe mɔ ɖe nusiwo gblẽ le nutome ŋu nu. Ame aɖewo de se ɖe plastic siwo wozãna zi ɖeka ko nu, eye woʋlia pepakotokuwo ta be woatsɔ aɖo wo teƒe. Gake menye ɖoɖowo katãe nyo o. Nuto aɖewo xea adzɔ ɖe pepakotokuwo dzi be woatsɔ ade dzi ƒo na tiatia siwo li ke wu gɔ̃ hã abe avɔkotokuwo ene.
Pepa kotokuwo ƒe etsɔme le dadasɔ me. Nusiwo li tegbee nye nu vevitɔ, gake nenema kee nye nuwɔna kple gazazã hã. Esi míele nu yeyewo wɔm hele míaƒe nuzazã ƒe nɔnɔmewo ŋu bum la, pepakotokuwo ate ŋu ayi edzi anye nusiwo me womezãa nu gbagbewo le o ƒe akpa aɖe. Mɔzɔzɔ yi etsɔme si me amagbewo bɔ ɖo wu la le edzi yim, eye pepakotokuwo nye dzeɖoɖoa ƒe akpa vevi aɖe.
Gbe damawo gbɔ yiyi. Nubablɛ siwo li tegbee meganye tiatia o ke boŋ nusi hiã. Tiatia siwo me gblẽa nu le nutome ŋu o abe pepakotokuwo ene kpena ɖe mía ŋu míeɖea míaƒe nutome ƒe afɔɖoƒe dzi kpɔtɔna. Nyametsotso ɖesiaɖe le vevie, tso nuƒlelawo dzi va ɖo dɔwɔƒewo dzi.
Pepa kotokuwo ɖe ŋugbedodo fia. Wonye esiwo woate ŋu awɔ yeyee eye woate ŋu agblẽ nu le nugbagbewo ŋu. Ke hã, kuxiwo gakpɔtɔ li. Nusiwo nɔa anyi didina kple gazazã nye mɔxenu veviwo. Etsɔme la nɔ te ɖe nu yeyewo dodo ɖe ŋgɔ kple nuƒlelawo ƒe nuwɔna dzi.
Le nyataƒoƒo me la, pepakotokuwo nye afɔɖeɖe si ana woabla nusiwo me gblẽa nu le nutome ŋu o. Ne wowɔ ŋgɔyiyi eye wozã wo le susu me ta la, woate ŋu awɔ akpa vevi aɖe. Mɔzɔzɔ yi nubablɛ siwo li tegbee gbɔ le edzi yim, eye pepakotokuwo nye egbɔkpɔnua ƒe akpa aɖe. Mina míaxɔ ŋutetea eye míakpɔ kuxiawo gbɔ ŋkume kple ŋkume.
Emenyawo le ƒuƒlu!